ANALIZA ZJAWISKA MGŁY W ASPEKCIE WYKONYWANIA OPERACJI LOTNICZYCH NA WYBRANYCH LOTNISKACH W POLSCE
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrakt
W artykule przedstawiono analizę zjawiska mgły w aspekcie wykonywania operacji lotniczych na wybranych lotniskach w Polsce w latach 1971–2020. Uzasadnieniem wyboru tematu jest praktyczne wykorzystanie uzyskanych wyników w lotnictwie. Operacje startów i lądowań są uzależnione przede wszystkim od warunków pogodowych. Do jednych z najważniejszych należy mgła ograniczająca widzialność do poniżej 1000 m. Podczas występowania ograniczenia widzialności statki powietrzne oraz lotniska powinny być wyposażone w systemy umożliwiające wykonywanie procedur odlotu i podejścia do lądowania bez widzialności, w innym przypadku operacje lotnicze należy wstrzymać, ze względu na duże prawdopodobieństwo wystąpienia sytuacji niebezpiecznych. W związku z powyższym opracowanie statystyczne częstości i czasu trwania mgły oraz wyznaczenie okresów ich nasilenia stanowi istotną wiedzę w aspekcie zarządzania ruchem lotniczym. Założono, że realizacja celu artykułu będzie oparta o analizy zmienności czasowej oraz jej regionalnym zróżnicowaniu, wyrażonym w rozkładzie przestrzennym liczby i czasu trwania mgieł na wybranych lotniskach w Polsce. Dynamiczne ujęcie wybranego elementu jest bardzo istotnym problemem, którego rozwiązanie pozwoli na określenie indywidualnych cech wieloletniej zmienności mgieł.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Bibliografia
Artykuły i monografie
Błaś M., Sobik M., The distribution of fog frequency in the Carpathians, „Geographia Polonica” 2004, nr 77.
Compa T., Rajchel J., Meteorologia dla pilota, WSOSP, Dęblin 2012.
Głowacka A., Bąkowski R., Wiążewski W., Paradowski M., Weather patterns: conditions npreceding fog formation at Warsaw and Cracow airports, [w:] Proceedings, Short range forecasting methods of fog, visibility and low clouds, red. S.C. Michaelides, Larnaca 2005.
Jafernik H., Wilczek Z., Ziarko J., Meteorologiczna osłona działań lotnictwa, DM Bellona, Warszawa 2000.
Jaśkowiak A., Lotnicza pogoda – Meteorologia dla pilotów, 2013.
Kirschenstein M., Zmienność temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w północno-zachodniej Polsce, Słupsk 2013.
Klęski żywiołowe a bezpieczeństwo wewnętrzne kraju. Identyfikacja i ocena ekstremalnych zdarzeń meteorologicznych i hydrologicznych w Polsce w II połowie XX wieku – Ryzyko wystąpienia mgły, red. H. Lorenz, IMGW–PIB, Warszawa 2012.
Łupikasza E., Niedźwiedź T., Synoptic climatology of fog in selected locations of southern Poland (1966-2015), „Bulletin of Geography, Physical Geography Series” 2016, nr 11, https://doi.org/10.2478/11196.
Mazon J., Rojas J.I., Lozano M., Pino D., Prats X., Miglietta M.M., Influence of meteorological phenomena on worldwide aircraft accidents in the periods 1967-2010, 2017, https://doi.org/10.1002/met.1686.
Meteorologia dla pilotów. Poradnik, Dowództwo Sił Powietrznych, Warszawa 2012.
Meteorologiczna osłona kraju. Vademecum. Niebezpieczne zjawiska meteorologiczne geneza, skutki, częstość występowania, część druga – jesień, zima, praca zbiorowa, IMGW–PIB, Warszawa 2013.
Piwkowski H., Rozkład mgieł w Polsce i ich długotrwałość, „Przegląd Geofizyczny” 1976, nr 21.
Skomorowski A., Piotrowski P., The occurrence of fog at meteorological stations located on the airport in Poland in the years 2005-2015, „Przegląd Geofizyczny” 2018, nr 4.
Skrzyńska M., Występowanie mgły na wybranych lotniskach w Południowej Polsce i jego uwarunkowania cyrkulacyjne, „Prace Geograficzne” 2019, nr 158, DOI: 10.4467/20833113PG.19.014.10918.
Sobczyk M., Statystyka, Warszawa 2005.
Stolot A., Liczba dni z mgłą na lotnisku Katowice-Pyrzowice w latach 2005-2010 w oparciu o typy cyrkulacji atmosfery, [w:] Z badań nad wpływem antropopresji na środowisko, red. R. Machowski, M. Rzętała, Sosnowiec 2013.
Szewczak P., Meteorologia dla pilota samolotowego, AVIA-TEST, Poznań 2007.
Szewczak P., Meteorologia dla pilota samolotowego, Seria Szkolenia „AVIA-TEST”, Poznań 2010.
Śmigiera S., Cyrkulacyjne uwarunkowania występowania mgieł na wybranych lotniskach w Polsce, „Przegląd Geofizyczny” 2021, R. LXVI, z. 1–2.
Ustrnul Z., Czekierda D., Atlas ekstremalnych zjawisk meteorologicznych oraz sytuacji synoptycznych w Polsce, IMGW, Warszawa 2009.
Wiążewski W., Bąkowski R., Sytuacje synoptyczne sprzyjające wystąpieniu mgieł na lotnisku Kraków-Balice, [w:] Wahania klimatu w różnych skalach przestrzennych i czasowych, red. K. Piotrowicz, R. Twardosz, IGiGP UJ, Kraków 2007.
Dokumenty
Instrukcja zabezpieczenia meteorologicznego działań powietrznych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (IZMDP-2022) wprowadzona do użytku Decyzją Nr 1/SG Ministra Obrony Narodowej z dnia 20 stycznia 2023 r. DU-3.3.31.8.
Wytyczne SSH SZ RP w sprawie programu wykonywania pomiarów i obserwacji elementów meteorologicznych oraz metodyki opracowywania depesz SYNOP, METAR, SPECI I TAF. Edycja (F), SSH SZ RP, Warszawa, styczeń 2023.
Wytyczne SSH SZ RP w sprawie niebezpiecznych zjawisk pogody (NZP) i warunków meteorologicznych zagrażających bezpieczeństwu działań powietrznych, SSH SZ RP, Warszawa, marzec 2023.
Wytyczne SSH SZ RP w sprawie autoryzowanych źródeł informacji hydrologiczno-meteorologicznej; wzorów formularzy ostrzeż na potrzeby działań powietrznych; wzorów opracowanych informacji meteorologicznych i dokumentacji, SSH SZ RP, Warszawa, marzec 2023.
Wytyczne SSH SZ RP w sprawie wprowadzenia ostrzeżeń lotniczych obszarowych w formie graficznej do planowania i realizacji zabezpieczenia meteorologicznego zadań lotniczych, SSH SZ RP, Warszawa, grudzień 2022.
Załącznik 3 do Konwencji ICAO „Służba meteorologiczna dla międzynarodowej żeglugi powietrznej”, wyd. 20, lipiec 2018.
Źródła internetowe:
https://www.ipcc.ch/ [dostęp: 18.07.2023].
http://regiony-projekt.gozych.edu.pl/ [dostęp: 20.11.2023].