KLASYCZNE ANALOGOWE PRZYRZĄDY PILOTAŻOWE I „GLASS COCKPIT” W KONTEKŚCIE PREFERENCJI PILOTA I ZAUFANIA DO ICH UŻYWANIA PODCZAS LOTU
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrakt
Wraz z rozwojem lotnictwa wprowadzono coraz więcej ulepszeń w istniejących technologiach i aplikacjach lotniczych. Wysiłki te mają na celu optymalizację każdej operacji lotniczej i zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa podczas lotu. Zmiany te dotyczą również technologii kokpitu i wyposażenia pokładowego. Od czasu wprowadzenia nowych technologii do świata lotnictwa piloci mają za zadanie dostosować się do nowego odczytu wskazań przyrządów. W artykule przedstawiono badania autorów, które miały na celu określenie stopnia zaufania i komfortu pilotów w korzystaniu z cyfrowego obrazowania szklanego kokpitu, wraz ze wskazaniem subiektywnej opinii respondentów na temat cyfrowego i analogowego obrazowania informacji pilotażowych. W badaniach wykorzystano sondaż diagnostyczny na próbie 67 badanych w celu pokazania różnic w pilotażu i indywidualnym podejściu pilotów do konkretnego sposobu wizualizacji wskazań przyrządów w kokpicie. Przeprowadzona analiza danych wykazała, że znaczna większość pilotów posiada doświadczenie w wykonywaniu operacji lotniczych na statkach powietrznych w „glass cockpit” i w znacznej większości preferują takie zobrazowanie wskazań lub nie odczuwają znaczących różnic w pilotażu w kontekście zobrazowania wskazań przyrządów. Badani zauważają różnice w lotach z cyfrowym a analogowym wyposażeniem. Ponadto, wskazują że znacznie częściej popełniają błędy wynikające z błędnego odczytu informacji pilotażowej przy wykorzystywaniu analogowych przyrządów pokładowych. W czasach, gdy „glass cockpit’y” są coraz szerzej stosowane również w lotnictwie ogólnym, konieczne jest poznanie różnic wynikających z odmiennego sposobu prezentacji informacji, ale przede wszystkim preferencji załóg pilotów, którzy są bezpośrednio odpowiedzialni za bezpieczeństwo lotu.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Bibliografia
Barber P.J., Folkard S., Reaction time under stimulus uncertainty with response certainty, Journal of Experimental Psychology No. 93.
Bernard F., Zare M., Paquin R., Sagot J.-C., A new approach for human factors integration into design for maintenance: a case study in the aviation industry, International Journal of Human Factors and Ergonomics, Vol. 10, No. 2, 2023.
Burian B.K., Barski I., Dismukes K., The challenge of Aviation Emergency and Abnormal Situations, NASA Report, Ames Research Center (Moffat Field, California: NASA 2005).
Burian B.K., Dismukes R.K., Barshi I., The Emergency and Abnormal Situations Project, [in:] ed.
T. McCarthy, Proceedings of the ISASI 2003 Conference, Washington, D.C., August, 2003.
Chen J., Yu S., Wang S., Lin Z., Liu G., Deng L., Aircraft Cockpit Ergonomic Layout Evaluation Based on Uncertain Linguistic Multiattribute Decision Making, Advances in Mechanical Engineering, 2014.
Dąbrowska J., Czynnik ludzki w lotnictwie, Instytut Lotnictwa, Warszawa 2011.
G500/G600, Pilot’s Guide, Garmin Ltd. U.S.A. 2016.
Flin R., Agnew C., Human factors in safety management, Human factors and ergonomics for the gulf cooperation council, CRC Press 2018.
Grenda B., Turzyńska H., Czynnik ludzki i jego wpływ na bezpieczeństwo lotów, ASzWoj, Warszawa 2016.
Hengyang W., Damin Z., Xiaoru W., Qun W., An experimental analysis of situation awareness for cockpit display interface evaluation based on flight simulation, Chinese Journal of Aeronatics, Vol. 26, Isse 4, 2013.
Huettig G., Anders G., Tautz A., Mode Awareness in a modern glass cockpit attention allocation to mode information. [in:] ed. R. Jensen, Proceedings of the 1999 Ohio State University Aviation Psychology Conference. Dayton, OH: Ohio State University.
Ilków A., Czynnik ludzki w systemie bezpieczeństwa ruchu lotniczego, Warszawa 2011.
Instrument Flying Handbook, Chapters 5-7, Federal Aviation Administration, U.S. Department of Transportation, FAA-H-8083-15B.
Klich E., Szczygieł J., Bezpieczeństwo lotów w transporcie lotniczym, ITE-PIB, Radom 2010.
Kozuba J., Czynnik ludzki – rola symulatora lotniczego w szkoleniu lotniczym, Logistyka 6, 2011.
Kozuba J., Compa T., Human Factor – likehood of the air Crew training on situational awareness shape, Logistyka, nr 3, 2012.
Moskowitz G.B., Zrozumieć siebie i innych, Psychologia poznania społecznego, Psychologia XXI wieku, Gdańsk 2009.
Neretin E.S., Lunev E.M., Grigoriev N.M., Ivanov A.S., Aircraft cockpit information field control methodology, Journal of Physics: Cinference Series, 2021.
Polak Z., Rypulak A., Awionika, przyrządy i systemy pokładowe, WSOSP, Dęblin 2002.
Rouwhorst W., Use of touch screen display applications for aircraft flight control, NLR – Netherlands Aerospace Centre, 2018.
Sherry L., Mauro R., Trippe J., Desgin of a Primary Flight Display (PFD) to Avoid Controlled Flight into Stall, Engineering, 2016.
Teperi A.-M., Paajanen T., Asikainen I., Lantto E., From must to mindset: Outcomes of human factor practices in aviation and railway companies, Safety Science, Vol. 158, 2023.
The Airline Pilots. “EFIS”, https://www.theairlinepilots.com/forumarchive/pilotslounge/efis.pdf, [accessed:16.10.2022].
Turgay A., Dreyery D., Pankratz F., Schubotz R., A generic virtual reality flight simulator, 2016.
Wiener E.L., Human Factors of Advanced Technology (“Glass Cockpit”), Transport Aircraft, Nasa Contractor Report 177528, Ames Research Center, Moffett Field, United States 1989.